Tuần đầu tháng 5/2025, cộng đồng công nghệ toàn cầu đón chờ sự xuất hiện của Grok 3.5 – phiên bản mới nhất của mô hình AI do xAI phát triển. Nhưng điều khiến giới chuyên gia và nhà đầu tư xôn xao không chỉ là một bản cập nhật phần mềm, mà là tuyên bố đầy tham vọng: Grok 3.5 có thể suy luận từ “nguyên lý đầu tiên” – điều mà chưa có AI nào từng làm được.
"Suy nghĩ như một nhà khoa học"
Theo nền tảng Opentools, điểm đột phá quan trọng nhất của Grok 3.5 nằm ở khả năng "lý luận từ nguyên tắc đầu tiên" (first-principles reasoning). Không còn bị giới hạn trong việc tổng hợp thông tin từ Internet – phương pháp phổ biến của các mô hình AI hiện nay – Grok 3.5 được thiết kế để phân tích, suy luận và đưa ra câu trả lời từ những khái niệm nền tảng, ngay cả khi thông tin đó chưa từng xuất hiện trên bất kỳ trang web nào.
Elon Musk, nhà sáng lập xAI, khẳng định trên nền tảng X: “Grok có khả năng đưa ra câu trả lời không tồn tại trên Internet.” Theo ông, phiên bản 3.5 có thể trả lời chính xác các câu hỏi kỹ thuật phức tạp liên quan đến động cơ tên lửa hoặc điện hóa học – những lĩnh vực vốn đòi hỏi hiểu biết sâu và khả năng lập luận logic cao.
Colossus – Cỗ máy đứng sau Grok
Để đạt được bước tiến này, Grok 3.5 được huấn luyện trên hệ thống siêu máy tính Colossus với 200.000 GPU – một trong những cụm máy mạnh mẽ nhất thế giới. Hạ tầng tính toán khổng lồ giúp Grok xây dựng khả năng suy luận phức tạp mà không cần dựa vào dữ liệu web đã được lập chỉ mục.
Tham vọng của xAI không dừng lại ở đó. CNBC đưa tin rằng công ty này đang kêu gọi hàng chục tỷ USD để xây dựng một siêu máy tính mới có tới một triệu GPU, phục vụ các thế hệ AI tiếp theo. Đây là minh chứng cho cuộc đua không khoan nhượng trong ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo – nơi hiệu năng tính toán đang trở thành yếu tố then chốt.
Từ Grok 3 đến Grok 3.5: Một hành trình tăng tốc
Ra mắt vào tháng 2/2025, Grok 3 nhanh chóng tạo dấu ấn trên thị trường. Theo dữ liệu do doanh nhân Mario Nawfal chia sẻ, mô hình này đạt mức tăng trưởng người dùng ngoạn mục: lượt truy cập hằng ngày đạt 900.000 tại Mỹ, tăng 260% số người dùng hàng tháng; tổng truy cập toàn cầu vượt 4,5 triệu lượt mỗi ngày, trải rộng khắp châu Âu, Mỹ Latin và Đông Nam Á.
Musk từng tuyên bố Grok 3 là “chatbot thông minh nhất Trái Đất”, và các bài kiểm tra benchmark đã cho thấy mô hình này vượt trội về toán học và khoa học so với nhiều đối thủ.
AI không chỉ lặp lại – mà tạo ra tri thức mới
Sự khác biệt của Grok 3.5 nằm ở khả năng “tạo mới” thay vì “tái sử dụng”. Điều này mở ra những cơ hội chưa từng có trong nghiên cứu khoa học, công nghệ cao và các lĩnh vực đòi hỏi tư duy sáng tạo. Một AI có thể tự suy luận, đặt câu hỏi và khám phá, sẽ thay đổi cách con người tiếp cận tri thức.
Tuy nhiên, theo Tom’s Hardware, con dao hai lưỡi của triết lý này là vấn đề xác thực. Khi AI tạo ra câu trả lời mà không dựa vào nguồn tham khảo nào, ai – hoặc cái gì – sẽ kiểm chứng chúng? Đây là một trong những thách thức lớn nhất mà xAI phải giải quyết nếu muốn mô hình của mình được ứng dụng rộng rãi.
Những hạn chế còn đó
Dù được kỳ vọng lớn, Grok 3.5 vẫn kế thừa một số hạn chế từ phiên bản tiền nhiệm. Trong khi thể hiện sức mạnh ở toán học và khoa học, Grok 3 lại tỏ ra kém ổn định trong các tác vụ lập trình. Các chuyên gia công nghệ ghi nhận rằng mô hình này xử lý chưa tốt các bài toán mã hóa phức tạp và còn thiếu sự linh hoạt trong ngữ cảnh thực tế.
Điều này khiến các lập trình viên vẫn ưu tiên lựa chọn những đối thủ như Claude 3.5 Sonnet – mô hình nổi bật với hiệu suất mã hóa ổn định và chính xác hơn.
Thêm vào đó, chi phí triển khai Grok rất cao. Việc đòi hỏi sức mạnh tính toán khổng lồ không chỉ gây áp lực tài chính cho xAI mà còn khiến nhiều tổ chức, cá nhân khó tiếp cận.
Định hình lại tương lai AI?
Dù còn nhiều thách thức, Grok 3.5 đã đặt ra một hướng đi khác biệt: phát triển AI dựa trên tư duy nền tảng, thay vì dữ liệu lớn. Trong khi các công ty như OpenAI, Google hay Anthropic đua nhau mở rộng kho dữ liệu và tối ưu hóa khả năng xử lý ngôn ngữ, xAI chọn con đường mạo hiểm hơn – xây dựng một AI có thể thực sự “suy nghĩ”.
Nếu thành công, Grok 3.5 không chỉ là bản nâng cấp phần mềm – mà là biểu tượng cho một bước ngoặt trong lịch sử phát triển trí tuệ nhân tạo: từ AI biết “nói lại” sang AI biết “nghĩ”.
